Hrad: 052/43 220 30 | Skanzen: 052/43 239 82 | Múzeum: 052/43 224 22

Zámocká 22, 064 01 Stará Ľubovňa

Ekspozycja – Zamek

Wysoka barokowa baszta z bramą wjazdową

Zbudowany w latach dwudziestych XVII wieku (przed 1627 r.) za burmistrza Stanisława Lubomirskiego na miejscu starszej ceglanej bramy. Zapewniała dostęp do zamku od południowego wschodu.

W przejściu barokowej bramy znajduje się oryginalna okuta brama, przed którą umieszczono most zwodzony. Nad bramą znajdują się noski smoły, do których w razie potrzeby wlewano gorącą smołę. W 1746 r. nazwali ten bastion Bierfas, czyli beczką piwa.

W przejściu bramnym zachował się cenny renesansowy portal. To wejście do zamku było również zabezpieczone zapadnią. Renesansowa brama straciła swoją misję w XVII wieku, kiedy dobudowano nową bramę barokową (1).

Renesansowa wieża z bramą – tzw Brama Bonera

Zbudowany po 1553 roku za burmistrza Jána Bonera poprzez rozbudowę średniowiecznej bramy na zamek dolny. Obecnie można do niego wejść tylko przez bramę dla pieszych, gdyż większe wejście dla wozów i powozów zostało zamurowane i zamienione na strzelnicę.

Renesansowy bastion (rondel)

Okrągła baszta została zbudowana przez mieszkańców Starej Lubowni w 1528 roku za burmistrza Piotra Kmicica III. przy średniowiecznej bramie do zamku dolnego. Renesansowa przebudowa obwarowań zamku w drugiej ćwierci XVI wieku była również motywowana rosnącym zagrożeniem tureckim. Pierwotnie w dolnej części ronda znajdowały się trzy duże strzelnice armatnie.

Po wybudowaniu pierwszego dziedzińca w latach dwudziestych XVII wieku (przed 1627 rokiem) bastion utracił pierwotną funkcję obronną, a jedną z trzech strzelnic przebudowano na bramę, przez którą przechodziło się z pierwszego na drugi dziedziniec.

 

W przeszłości pomieszczenie to służyło jako pomieszczenie kapitana zamku. Historia Zamku Lubownia i jego najważniejsze królewskie wizyty przedstawione są na czterech ścianach:
– zamek powstał na przełomie XIII i XIV wieku. węgierski król Andrzej III. 1311 – pierwsza pisemna wzmianka o zamku. W tym czasie był własnością palatyna Omodeja Abu.
1317 – król podarował zamek i okolice swemu wiernemu wyznawcy Filipowi Drugethowi. Rodzina Drughetów była w posiadaniu zamku do 1342 roku.
1. połowa XIV wieku – Król Ludwik I Wielki podniósł Starą Lubownię do rangi wolnego miasta królewskiego. Wizerunek tego króla znajduje się na największym obrazie w sali, naprzeciw wejścia pośrodku.
1392 – wizyta królowej węgierskiej Marii Andegaweńskiej w 1392
1396 – Zygmunt Luksemburczyk po raz pierwszy odwiedził zamek. Jego zdjęcie wisi na ścianie naprzeciwko wejścia po lewej stronie.
1412 – Na zamku spotkali się Zygmunt Luksemburczyk i Władysław II. Jagiełło (zdjęcie na ścianie naprzeciwko wejścia po prawej stronie) i podpisał pokój. Jednocześnie uzgodnili tu, że Władysław pożyczy Zygmuntowi 37 000 groszy praskich, za co Zygmunt podarował mu 13 miast spiskich i 3 wolne miasta królewskie. Akt rezerwy znajduje się w szklanej gablocie między dwoma królami.
1494 – na zamek przybył król Polski Jan Albrecht II. i przebywał tu ze swoją świtą przez kilka dni

Wystawa historyczna: Zamek królów i burmistrzów

1553 - burmistrz Ján Boner zajął się odbudową zamku po wielkim pożarze. Zamek zyskał renesansowy wygląd.
1591 - zamek jest w rękach polskiej rodziny szlacheckiej Lubomirskich. Zdjęcia członków rodziny znajdują się na ścianie na prawo od wejścia. Rodzina posiadała zamek do 1745 roku.
1642 - 1647 - na zamku wybudowano barokową kaplicę, barokowy pałac i kilka innych prac. Inicjatorem budowy był Stanisław Lubomirski.
1655 - Juraj Sebastian Lubomirski ukrył w zamku polskie klejnoty koronne. Byli tu do 1661 r. Następnie zostali przewiezieni do Krakowa na Wawel.
1656 - zamek odwiedził król polski Jan II. Kazimierza, który wracał z wygnania do swojej ojczyzny – Polski.
1683 - zamek był świadkiem ważnej wizyty w 1683 roku, kiedy to zwycięzca bitwy pod Wiedniem - Jan III. Sobieskiego. Polski król przebywał na zamku tylko kilka dni, ale zdążył też napisać kilka listów do ukochanej żony Marii Kazimíry.
Koniec XVIII wieku - zamek przechodzi w ręce króla polskiego Augusta III, który podarował go swojej żonie Marii Józefowi Habsburgowi. Wizerunek królowej znajduje się w górnej części muru, obok wejścia.
1768 - awanturnik i podróżnik Móric Beňovský został uwięziony na zamku.
1769 - tereny rezerwatu wracają pod administrację korony węgierskiej. W 1772 roku królowa Mária Terézia prawnie przyłączyła je do terytorium Węgier. Jej obraz z epoki znajduje się bezpośrednio nad drzwiami.
1825 - zamek kupił węgierski szlachcic Juraj Félix Raisz.
1882 - 1944 - zamek był w rękach polskiej rodziny szlacheckiej Zamoyskich

Barokowy pałac - dolna kondygnacja

Barokowy pałac został zbudowany w 1642 roku dzięki ówczesnemu burmistrzowi Stanisławowi Lubomirskiemu. Jego portret znajduje się w pierwszym pomieszczeniu. Na klatce schodowej znajduje się tablica pamiątkowa z 1642 roku.

W lapidarium znajdują się tablice pamiątkowe dokumentujące odbudowę zamku związaną z rodem Lubomírów. Ostatnie trzy pokoje na dolnym piętrze są przeznaczone na specjalnie zabudowane pomieszczenia pałacu z XIX wieku: kuchnię, ładowarki do pieców i magazyn.

 

W 1617 r. nazwano tu armaty: smok, kot, dudy, sokół. Wzdłuż obwodu znajdują się otwory wentylacyjne lub szyby zapewniające wentylację podziemnych przejść – kazamaty. Jest to jedyny zachowany bastion tego typu na Słowacji (tzw. bastion ucha).

Zachodni renesansowy bastion / kazamaty - podziemne przejścia

Zbudowany po 1544 r. (stał już w 1553 r.) za burmistrza Piotra Kmity III. według projektów włoskiego budowniczego Antona. Zapewnił on obronę zamku od najbardziej narażonej strony południowo-zachodniej. W jego górnej i dolnej części znajdowało się po 8 stanowisk działowych. Bastion zachodni z 16 strzelnicami stanowił filar obrony zamku.

Brama późnogotycka

Od XV wieku stanowiła wjazd na zamek górny. Zachował się z niej portal - tzw tył osła. Został przebudowany w okresie renesansu w XVI wieku. Jego pierwsza brama była żelazna, druga dębowa. Obecnie znajduje się tu powozownia.

 

 

Pozostałe dwa pomieszczenia poświęcone są pierwszym prywatnym właścicielom zamku, rodzinie Raiszów, którzy posiadali zamek w latach 1825 – 1880. Przy klatce schodowej zachowała się sucha toaleta, która miała własny szyb poza murami. Dwie ostatnie sale skupiają się na rodzinie Zamoyskich, która wykorzystywała zamek głównie do celów reprezentacyjnych.

Pałac barokowy - piętro

Górne piętro barokowego pałacu dokumentuje głównie XIX i XX wiek. Salon myśliwski dokumentuje dawne hobby szlachty. Druga kuchnia jest również nazywana „czarną kuchnią” ze względu na jej naturalną czerń. Na środku kuchni znajdowało się palenisko, nad którym znajdował się komin. Ze względu na brak okien w pomieszczeniu nie było wystarczającej wentylacji. W krótkim czasie ściany stały się brzydkie.

Barokowa kaplica

Kaplica Św. Michała Archanioła został zbudowany w 1647 roku, o czym świadczy tekst owalnej tablicy nad wejściem do kaplicy. Przed nim znajduje się cmentarz, na którym pochowani są także właściciele zamku - Juraj Félix Raisz i Apolónia Raisz. Z wcześniejszego wyposażenia kaplicy zachowały się trzy barokowe ołtarze i baptysterium.

 

 

Z pałacu można było przejść na górną część wieży z poziomu trzeciego piętra. W 1746 roku ten budynek zamkowy nazywano skarbcem.

Gotycki pałac

W centrum starego zamku znajdują się ruiny gotyckiego pałacu, zbudowanego na przełomie XIII i XIV wieku lub w XIV wieku. Po pożarze w 1553 r. odbudowano go w stylu renesansowym. W podziemiach pałacu zachowały się trzy sklepione piwnice wykute w skale po 1553 r., na parterze znajdowały się magazyny, na piętrze hol z dużymi oknami, a na poddaszu pomieszczenia.

Gotycka wieża - stołp (nie bójcie się)

Zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku lub w XIV wieku. Później dołączono do niego trzy filary podporowe. Parter służył jako magazyn amunicji. Powyżej znajdował się kolejny magazyn, do którego wchodziło się z pierwszego piętra gotyckiego pałacu.

Na drugim piętrze znajdowało się więzienie, które w 1768 roku rozpoznał słynny awanturnik Móric Beňovský. Na trzecim piętrze znajdował się magazyn, na czwartym skład prochu, na piątym pomieszczenie z dwiema armatami, a na szóstym pokój trębacza (obecnie sala widokowa). Z wieży rozpościera się ładny widok na Tatry i Trzy Korony w Pieninach.

W dolnej części wykuli w skale browar, nad nim była piekarnia, nad piekarnią kuchnia i magazyny. W najwyższej części reprezentacyjny hall i pokoje dzienne. Obecnie w górnej części znajduje się ekspozycja poświęcona budowie zamku, aw dolnej ekspozycja gorzelnictwa i browarnictwa.

Renesansowy pałac

Został zbudowany na miejscu średniowiecznej kuchni po 1553 roku według projektów budowniczego Jána Frankensteina.

Zamek dobrze

Wydobyty w średniowieczu. Wzmiankowana jest w źródłach pisanych od XVI wieku, kiedy to w jej sąsiedztwie znajdowała się piekarnia (1553). Od połowy XVI wieku nie było to jedyne źródło wody. Po 1553 roku na zamku zbudowano wodociąg. Wodę dostarczano drewnianymi rurami z przeciwległego wzgórza.

Repliki polskich klejnotów koronnych

W XVII wieku w przestrzeni pod kaplicą kwaterowano żołnierzy. Do dziś zachował się tu oryginalny piec. W centrum sali prezentowane są repliki polskich klejnotów koronnych, które były przechowywane na zamku w latach 1655-1661.

Wysoki bastion - ekspozycja Zamoyskiego

W XVIII wieku górną część bastionu zamieszkiwał namiestnik – zarządca terytorium rezerwatu. Obecnie znajduje się tam wystawa poświęcona ostatnim prywatnym właścicielom zamku z lat 1882-1945 – szlacheckiemu rodowi Zamoyów. Zawiera oryginalne zbiory z końca XIX wieku, ale przede wszystkim z czasów, gdy pracowali tu hrabia Ján Zamoyský i hiszpańska księżna Izabela de Bourbon.

Dôležitý oznam!

Dňa 29. júna 2023 je hrad Ľubovňa z technických príčin zatvorený!
Skanzen pod hradom je otvorený od 9.00 – 19.00 h, posledný vstup o 18.00 h. Ďakujeme za pochopenie.